گزینش مهم ترین صفات موثر بر عملکرد ژنوتیپ های کنجد (.sesumum indicum l)

به­منظور بررسی عملکرد و اجزای آن و تعیین مهم­ترین صفات موثر بر عملکرد، 12 ژنوتیپ مختلف کنجد تحت دو شرایط آبیاری بدون تنش و تنش در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در سال زراعی 92-91 کشت شدند. صفات مورد اندازه­گیری شامل تعداد کپسول، ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، طول و عرض کپسول، وزن 20 کپسول، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد اقتصادی بودند. صفات ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بیولوژیک در هر دو شرایط آبیاری اختلاف معنی­داری را نشان دادند. ژنوتیپ داراب 14 در هردو شرایط با توجه به صفات مهم زراعی وضعیت مناسبی را دارا بود. نتایج هم­بستگی در شرایط نرمال نشان داد که تعداد برگ در بوته (*616/0) و وزن هزار دانه (*668/0) و همچنین وزن 20 کپسول (*579/0) بالاترین همبستگی با عملکرد دانه داشتند. نتایج رگرسیون چند گانه نشان داد که عملکرد بیولوژیک بیشترین ضریب  616/0r= را در تبیین عملکرد نشان داده و تعداد برگ و وزن هزار دانه نیز به‏ترتیب بیشترین ضریب معنی­دار رگرسیونی را در تبیین عملکرد از خود نشان دادند. تجزیه به عامل­ها به­ترتیب نشان داد که چهار عامل بیش از 83 و 71 درصد تنوع موجود را در داده­ها در شرایط نرمال و تنش توجیه می­کند. تجزیه خوشه­ای ژنوتیپ­ها را به‏ترتیب در دو و سه دسته در شرایط نرمال و تنش تقسیم­بندی نمود.